De Oudheid

Muziek bestaat (bijna) zo lang als er mensen bestaan.
Via afbeeldingen op gebouwen, potten en schalen weten we dat in de oudheid al gezongen werd. Ook werden er al instrumenten gebruikt. Notenschrift was er nog niet. Daarom weten we niet welke muziek gemaakt werd. We weten dus ook niet hoe die muziek geklonken heeft.

Sporen van oude muziekculturen zijn gevonden in China, India, Egypte en Griekenland.
Vooral de Grieken hechtten grote waarde aan hun muziekcultuur. Ze bouwden zelfs theaters waar ze hun treurspelen opvoerden. Die oude Griekse treurspelen kunnen we als de voorlopers van onze opera beschouwen.

De Joodse muziek vormde de overgang tussen de muziek in de oudheid en de eerste Christelijke muziek.
Ten tijde van koning Salomo stond de muziekbeoefening in de grote tempel al op een zeer hoog peil.
Binnen de tempelmuziek werd hoofdzakelijk in twee vormen gezongen:
a. het responsoriale gezang [70 KB]
- in het woord "responsoriaal" vind je het woord "respons" terug. Respons betekent "antwoord".
Het responsoriale gezang is dan ook een vraag- en antwoordspel tussen een solist en een koor.
b. het antifonale gezang [655 KB]
- in het woord "antifonaal" vind je de woorden "anti" (= tegen) en "fonaal" (= geluid) terug.
Het antifonale gezang is daarmee een vraag- en antwoordspel tussen twee koren.
Naast het religieuze gebruik van de muziek ontstond er ook een gebruik van primitieve instrumenten en de stem in zogenaamde "wereldlijke" muziek.
Het ritme van lopen, marcheren, dorsen, roeien, spinnen, wiegen, etc. zorgde er voor dat er marsliedjes, wiegeliedjes, dorsliedjes, etc. ontstonden.
Al die vermoeiende lichamelijke bewegingen gingen nu eenmaal gemakkelijker als je er een vrolijk deuntje bij zong. Bovendien zorgde het ritme er voor dat je zo'n beweging langer vol kon houden.
Wat dat betreft is er in al die duizenden jaren nog niets veranderd!
Waarom denk je dat een peloton soldaten, die de Vierdaagse van Nijmegen lopen, vaak met z'n allen lopen te zingen? Waarom speelt de fanfare met Koninginnedag en Sinterklaas vrolijke marsmuziek terwijl de schoolkinderen "achter de muziek" aan lopen?
Nadat de grote tempel van koning Salomo verwoest werd, verspreidden de Joden zich over Europa, het (Midden-)Oosten en grote delen van Rusland. We vinden dan ook sporen terug van de Joodse muziek in deze gebieden. Met de verspreiding van de Joodse muziek zijn in feite de beginselen van onze Westerse muziekcultuur gevestigd.