|
|
Aan het einde van de negentiende eeuw ontstaat in de beeldende kunst en in de literatuur een herleving van de romantiek. Waar de naturalist uitgaat van van observeren, gaat de neoromanticus uit van gevoelens en eigen interpretaties. Deze kunstenaars putten hun inspiratie uit werken van kunstenaars uit de tijd van de romantiek. Met het uiten van gevoelens reageren zij in het algemeen op de 'lelijke' moderne wereld van machines, nieuwe steden en welvaart. Een reactie op de snel opkomende industriële wereld. Karakteristieke thema's zijn een hang naar de perfecte liefde, prachtige landschappen, door de natuur veroorzaakte ruïnes, romantische dood. Neoromantiek moest iets zijn wat ging over het romantische idee van 'de held' en romantisch nationalisme. Niet geheel onbegrijpelijk na twee wereldoorlogen binnen veertig jaar!
In de muziek zijn een aantal stijlen te onderscheiden, die we neo-stijlen noemen. Hieronder een korte opsomming van de belangrijkste.
Avant-Gardisme (1945 - 1970)
Onder Avant-Gardisme wordt in de muziek verstaan: alle muziek die breekt met de (klassiek/romantische) traditie. In de muziek van de avant-gardisten ontbreken meestal dan ook melodie, harmonie en ritme. Het Avant-Gardisme kan worden gezien als een reactie van wantrouwen tegenover de eigen, westerse cultuur, die in korte opeenvolging twee Wereldoorlogen voortbracht. In de gehele avant-gardistische kunst werd na de Tweede Wereldoorlog een sterke behoefte gevoeld om van voren af aan opnieuw te beginnen, en letterlijk alle waarden te herzien.
Serialisme (v.a. 1950)
Het Serialisme begon feitelijk met het werk van de Belgische componist Karel Goeyvaerts en werd wereldberoemd door het werk van de Duitse componist Karlheinz Stockhausen en de Franse componist Pierre Boulez. Zij breidden het 12-toons idee van Schönberg uit over alle muzikale parameters: toonhoogte, toonduur, toonsterkte, toonkleur. Zo ontstonden complexe schema's, die aan de composities ten grondslag lagen. Het Serialisme betekende echter de definitieve breuk met het 'grote publiek', dat deze muziek moeilijk kon volgen zonder kennis over de achterliggende systemen.
Directe aanleidingen tot het ontstaan van het Serialisme waren de compositie Modes de valeurs et d'intensités van de Franse componist Olivier Messiaen en hernieuwde belangstelling - en feitelijk pas het eerste begrip van - het dodecafone werk van de in 1945 overleden Anton Webern.
Microtonale muziek (v.a. 1950)
Microtonale muziek: György Ligeti, Harry Partch, La Monte Young
Minimal Music (v.a. 1950)
Minimal music: John Cage, Philip Glass, Terry Riley, Steve Reich, Brian Eno
|
